Koniec Polski! – wykrzyknął Kościuszko pod Maciejowicami, spadając z konia na ziemię. I mrok okrył całą ziemię aż do roku 1918… O ile pierwsze zdanie jest tylko wymysłem pruskiej propagandy, to drugie już od dekad pokutuje w powszechnej świadomości Polaków i powraca jakoby nieszczęsne fatum. A wbrew pozorom im dłuższa perspektywa czasowa, tym obraz bardziej się zaciemnia, niż rozjaśnia. Z tego powodu niektórzy są bardziej skłonni żywić sentyment nie za wiekiem XIX, lecz za niezatartym…
Kategoria: Przygodowa
Brzemię białego człowieka – Sienkiewicz vs. Korzeniowski
Kolonializm – współczesne „verbum prohibitum” na Zachodzie. Jeśli jednak ktoś już ośmieli się je wymówić, to na jego dźwięk wypada zacząć bić się rozpaczliwie w piersi, a przynajmniej ze skruchą spuścić wzrok. Rodakom Kiplinga obmierzłymi są jego słowa: Podnieście brzemię białego człowieka / Wyślijcie kwiat swojego plemienia / Nuże popędźcie synów na wygnanie / By jeńców waszych spełniali marzenia (tłum. E. Tabakowska). Duma z Imperium? Czczy…